Su Piresi
Su piresi akvaryum canlılarında canlı yem olarak kullanılan bir çeşit eklembacaklıdır. Su piresi diğer adıyla daphnia doğada alg, tek hücreli canlılar ve bazı bakterilerle beslenen “Cladocera” familyasına ait bir tatlı su canlısıdır.
Su pireleri hakkında
Su pireleri az bir kültür ile kısa zamanda ve masrafsız şekilde çoğaltılabilir. Çok besleyicidir, sindirimi kolay ve üreme çağında olan balıkların proteğin ihtiyaçlarını karşılıadıkları için üremeye teşvik eder. Damızlık balıklarda yağlanmaya neden olmadığı gibi, tubifex gibi sağlıksız bir canlı yem değildir, sterildir.
Üretimi oldukça kolaydır 5 litrelik güneş alan şişelerde suyu yosunlaştırarak veya sprulina ile besleyip üretebilirsiniz. Su pireleri için hava motoru veya akıntıya gerek yoktur aksine suyun akışı su pirelerine zarar verebilir.
Verilebileceği Bazı Türlere Örnekler
Discuslar (Özellikle damızlıklar için yumurta döktüren olarak bilinirler)
Cikletler
Amerikan cikletleri ve tetralar
Canlı doğuranlar
Bettalar
Su pireleri tatlı su canlıları olduğundan yenmemeleri halinde ölmeyecek ve suyu bozmayacaklardır. Aksine sudaki mikro canlılarla beslenerek suyu da temizlerler. Akvaryum suyunda yeşil su problemi olan kişiler de bu sorunu gidermek için akvaryumlarına su piresi eklerler.
Su Piresi Kültürü Hazırlanışı
- Kültürün hazırlanacağı bir akvaryum veya kap seçilir içine su doldurulur. Bu seçimde yükseltiden ziyade geniş olması verimi arttıracaktır
- Akvaryumda aktif olarak kullandığımız iç motor, dış motor pipo filtre gibi fitrasyon malzemelerinden hazırladığımız kap ve akvaryuma suyunu sıkıyoruz.
- Sprulina tozu veya tablet yok ise sprulina içerikli yemlerden hazırladığımız karışım içine dökünüz. Bu işlem kültürünüzü besin yönünden zenginleştirmek hem de yosunlaşmaya arttırmak için önemlidir.
- Yosunlaşma işlemi için kap hazırlamış olduğumuz karışım güneş gören bir yere bırakılır (takiben 3-5 gün) bu süre sonda suyun kenarlarında yosunlaşma (yeşerme) göreceksiniz.
- Dışarıdan temin ettiğimiz su pireleri hazırladığımız karışım içine aşılama yöntemi ile eklenir.
- Karışıma eklediğimiz su pireleri aç olacağı için suyun kenarlarında oluşan yosunları derhal yemeye başlayacaktır.
Su Piresi Hasatı Nasıl Yapılır
- Hasat için çeşitli ölçeklerde kepçe gerekmektedir. İri gözenekli kepçeler ile büyük boydaki pireler yakalanır ve sürekli olarak kültür içindeki pireler yenilenmiş olurlar.
- Düzenli olarak pirelerin hasat edilip balıklara verilmesi gerekmektedir. Su pirelerinin fazla ömürleri yoktur bir süre sonra öleceklerdir.
- Bu nedenle hasat yapılırken büyük olan pireler seçilmelidir.
- Kültürümüzde pire çok ise yavru pireleri vermek daha mantıklı olacaktır.
- Ölü olan pireler için temizlemeye gerek yoktur.
- Pireler ışığa karşı hassasdırlar hasat yapılırken telefonun flash ışığının yakılması hasat konusunda yardımcı olacaktır.
- Pireler arasında yavrulardan çok anaçlar var ise durum kötüye gidiyor demektir, kültürünüze derhal besin eklemeli veya suyunuzun değerlerini kontrol etmelisiniz.
Püf Noktaları
- Su pireleri fazla sıcaklığa gelmezler küçük hacimli kaplar veya akvaryumlarda güneşin altında olan su pireleri fazla ısınacağı için ölümlerine neden olacaktır. Minimum 20 litrelik kap veya akvaryum tercih ediniz.
- Fazla besleme (sprulina toz veya sprulina içerikli besin) yapmayınız, fazla besin suyu kolay bozacağı için pirelerimiz olumsuz etkileneceklerdir.
- Her zaman yedek kültür bulunduralım, üreme hızları düşük dahi olsa yedekde kültür bulundurmak her türlü tehlike karşısında hazırda bulunan kültür olacaktır.
- Kültür bozuldu veya olumsuz bir şey olduğu zaman sağ kalan pireleri az miktardaki su ile derhal farklı bir kap yada akvaryuma alınız hergün üzerine su ekleyiniz kısa zamanda üremeleri devam edecektir.
Yeşil Su Hazırlanması
Yeşil Su hazırlanması ile ilgili videomuzu izlemeniz sizler için yeterli olacaktır
Su Piresi Kültürü kokar mı ?
Su pireleri koku yapmaz, bazı akvaristlerde koku sorunu olduğunu öğrendim koku sorunu var ise sizin kültürünüzde veya verdiğiniz besinlerden oluşan bir sorundur.
Maya ile, çorba ile vb. beslenen kültürlerde doğal olarak ağır, ekşi, değişik rahatsız edici bir koku olabiliyor.
Yoğun yeşil sularda da bir koku olabilir, tam hatırlamasam da o tarz bir kültürü koklamıştım, rahatsız edici yoğun bir koku vardı. (tam tarif edemiyorum)
Sonuç olarak pireler çürükçül bir ortamda beslenirse çürükçül bir koku alınır, havalandırılmaz ise koku artarak odaya yayılır Akvaryum suyu ile doğal bir tatlı su ortamı oluşturulabilirse mis gibi bir koku alınır, havalandırmaya ihtiyaç olmaz.
Pireler doğada balıkların yaşadığı ortamlarda yaşar, suyu süzerler ve balıklara yem olurlar.
Havalandırma
Çürükçül ortamda yapılan havalandırmanın kokuyu azaltmasının sebebi ortamın birazda olsa oksijenlenerek döngüye girmesidir, yanlış olan havalandırma yapmak değil, kültürün çürükçül ortamıdır. Bu ortamı değiştirmek varken, iyileştirmek için havalandırma yapılması anlamsız olacağı gibi havalandırma sırasında oluşan dalgalanmadan pireler zarar görecek, çoğu durumda (akıntısız alan olmadığında) ölümler gözlenecektir. Su pireleri hava ihtiyaçlarını yüzeyden giderebildikleri gibi, ilk resimde su yüzeyinde köpük gibi görülen kabarcıklar fotosentez kabarcıklarıdır ve suya bir miktar oksijen sağlarlar (yosun kaynaklı).
Kısaca koku ortamın dengeden çürükçüle doğru geçtiğinin kanıtıdır. Havalandırma bu sorunu çözmez, maskeler
Akvaryumlarda olan kokuşma hali de bakterilerin popülasyonlarının yetersiz kalarak çevrimi yeterli yapamamalarından kaynaklanır.
Su pirelerinin beyaza olan ilgileri;
Beyaz ve küçük bir kabı (örn dondurma kasesi) suya ters ya da yan gelecek şekilde koyun ve yüzdürün. 15-20 dakika sonra su piresi kültürünüzün %30-50’si yavrularda dahil bu kabın ya içine girecek ya da dışında debeleniyor olacaktır.
Benim kültürümde yok ama bazen su piresi kültürlerinde değişik canlılar olabiliyor (örn:bosmina), su piresi dışında kalan farklı türleri birbirinden ayırmak veya kültürünüzün durumunu yavru miktarını öğrenmek için bu yöntemi kullanabilirsiniz
Üreme hızları
Üretimleri çok kolaydır, 7 gün aralıklarla doğururlar ve uygun şartlarda inanılmaz hızlı ürerler, üremeyi tetiklemek için suyu sığ bırakmanız da işe yarayabilir… (daha önce değinmiştim)
Yemleme
Yem verme ihtiyacı hissedebilirsiniz ama sizin göremediğiniz besinlerle beslendikleri için aslında buna gerek yoktur, kaldı ki maya, hazır çorba vb besinler fazla verildiğinde suyu bozarak ölümlerine neden olabilir, risklidir ayrıca koku yaparlar…
Yine de eğer çok hızlı üretmeye ihtiyacınız varsa aşağıda sayacağım yemleri kontrollü olarak verebilirsiniz…
Spirulina
Kültürün besin değerini arttırmak, zenginleştirmek ve üremelerini arttırmak için 1-2 çay kaşığı spirulinayı 500ml oda sıcaklığındaki suda eritip karıştırarak açık yeşil olana kadar pirelerin suyuna ekleyebilirsiniz… Suyun rengi açıldıkça hazırladığınız solüsyonu ilave edersiniz… Asla fazla vermeyin, azar azar dozajı arttırın tecrübe kazanın, aralıklarla verin ama bir anda boca etmeyin. Bu tüm yemler için geçerli.
Tetrabits
10-15 litre su piresi kültürü için = 1 çay bardağına 1-2 çay kaşığı tetrabits ekleyin (veya herhangi bir balık yemi). Çay bardağına yemin yüksekliği kadar (1 parmak) kaynar su ilave edin ve çay kaşığı ile iyice ezin. Daha sonra bardağın kalanını ılık suyla doldurun ve 5 dk bekleyin. Ezilmemiş tetrabits tortusu dibe çökecek ve kırmızı bir su elde etmiş olacaksınız. Bu suyu kültür üzerinde gezdirin ama tortuyu dökmeyin tekrar kalan tortuya aynı işlemi uygulayın. 2-3 günde bir bunu uygulayın, her yemde olduğu gibi aşırıya kaçmayın.
Sonuç : Çok sayıda kıpkırmızı pireleriniz olacaktır, suyunuz berrak olsa da bir pet şişeye pire doldurduğunuzda yoğun kırmızı renk elde edersiniz. (Kültür gönderdiğim kişiler nasıl kızarttığımı çok soruyorlardı, tarifi budur ama risklidir)
Önemli ekstra not : Su pirelerinde en çok kayıp aşılama safhasında (ilk alımda) yaşanmaktadır. Bunu önlemek için su pirelerini de balıklarda olduğu gibi alıştırarak yeni ortamlarına aktarmalısınız.
Eğer gelen kültürü alelacele önceden hazırladığınız suya dökerseniz kültürün büyük çoğunluğunu yahut tamamını kaybedebilirsiniz.
Örneğin : Size gelen 0,5 lt pet şişeyi öncelikle 1,5-2 litrelik banyo maşrapasına boşaltın. Boş kalan kısmı hazırladığınız su ile mümkün olan en yavaş şekilde doldurun (mümkünse damla damla)
Daha sonra eğer hazırladığınız ortam 5 lt den küçükse su pirelerini aktarın. Fazla ise (Örn:20 litre) pireleri daha büyük bir kaba alarak alıştırmaya devam edip aktarımı tamamlayın.
Böylece kültür suyu ile sizin suyunuz arasındaki iletkenlik farkından kaynaklanan olası osmotik şok kaynaklı ölümlerin önüne geçmiş olacaksınız.
Teknik Detay : Su pireleri açık kapta olduklarından suları devamlı buharlaşmaktadır. Buharlaşan su saf sudur bu da zamanla suyun iletkenliğinin yükselmesine neden olur. Yüksek iletkenlik değerine sahip bir su piresi kültürü 1400 ila 600 ms arası olabilir, sizin suyunuz 200-500 ms aralığında ise sorun yaşamanız olasıdır. (İstanbul şebeke suyu 350-500 ms aralığındadır)
Ph, gh, kh, amonyak, nitrit, nitrat ve diğer değerlerdeki farklılıklar da işin içine girdiğinde su pirelerini alıştırarak eklemenin gerekliliği daha net ortaya çıkar.
Asla yeni edindiğiniz kültüre ilk günden yem/besin vs eklemeyin. Oluşturduğunuz ortam 3-4 gün yeterli olacaktır, daha sonra gerekirse verdiğim tarifler üzerinden giderek besin eklersiniz.