Akvaryumda hangi kökler kullanılmalıdır?
Akvaryumda ağaç, odun veya çeşitli kökler kullanmak akvaryuma canlılık ve görsellik açısından değişik bir atmosfer sağlar. Hangi kökler kullanılırsa kullanılsın, balıklarınız bunlara uyum sağlamakta zorluk çekmeyeceklerdir.
Akvaryum köklerinin yanı sıra akvaryumlarda hangi kumların kullanıldığı önemlidir.
Akvaryumunuzun görünümünü gerçekten değiştirebilecek, oldukça belirgin ve estetik faydalara sahiptir. Ancak başka önemli faydaları da vardır. Akvaryum kökleri, gizlenmek isteyen canlılara saklanacak bir yer sağlayabilir. Yumurta yumurtlayan türler için yumurtlama alanı olarak kullanılabilir. Ahşap, bazı balık türlerinin ihtiyacı olan ve üretimi zor algler ve küçük mikroskobik hayvanların toplu olarak oluşmasına olanak veren yerleşim alanı ile besin kaynağı bile sağlayabilir. Su değerlerinizi değiştirerek, beslediğiniz tür için doğru su parametrelerini elde etmenize yardımcı olur.
Akvaryumda dekoratif kullanıma uygun çeşitli kökler ve ahşap ürünleri mağazalarda, akvaryum ürünleri satan dükkanlarda ve kendi bahçenizde mevcut olabilir. Uzman bir akvaryumcudan satın almak, seçtiğiniz ahşabın amaca uygun olmasını sağlayacaktır. Ancak uygun türleri araştırmak için biraz zaman ayırırsanız, kendi bahçenizden veya izin aldığınız başka bir yerden akvaryuma eklenmeye uygun odun toplayabilirsiniz. Bu yazımızda akvaryum içinde kullanıma uygun ağaç ürünlerine değineceğiz.
Bogwood
Kuşkusuz dünyanın herhangi bir yerinde en yaygın kullanılan akvaryum ahşabı bogwood türü odunlardır. Bogwood, bir akvaryumda tercih edilebilecek en iyi kökler grubundadır. Bataklık alanlardaki anaerobik koşullar tarafından binlerce yıl olmasa yüzlerce yıldır korunmuş ahşaptır. Uzun süre boyunca bataklıkta bulunmasından dolayı anaerobik şartlarda tanenler tarafından renk değişimine uğrar. Masrafları nedeniyle akvaryum ürünleri piyasasında orijinal bogwood odunu satışına pek rastlanmamaktadır. Bunun yerine gerçek bogwood’un korunma işlemi olmadan açık havada kurutulan çeşitli ahşap türlerini sunulmaktadır. En popüler ağaç ürünlerinden biri olan bogwood konusuna biraz detaylı değinelim istedik:
Birçok şekil ve boyutta sunulan bogwood, genellikle akvaryumda çekici, doğal görünümlü süs olarak kullanılır. Diğer faydaları, münferit türler için saklanma yerleri sağlamak, karasal türler için doğal sınırlar oluşturmaya yardımcı olmaktır. Ayrıca Java Moss, Java Fern ve Anubias barteri gibi moss ve akvaryum bitkilerini bağlamak için bir çapa noktası olarak kullanılabilir. Bu sayede oluşturulan doğal dekorlar tankınızın estetik cazibesini daha da iyileştirir.
Bogwood, akvaryum suyuna sızarak renk veren tanenler(organik malzeme) içerir. Bu tanenler tamamen zararsızdır. Aslında bazı akvaryumcular ve üreticiler, besledikleri canlı türleri için amazon kara su koşullarını elde etmeye çalışırken bogwood tanenlerin oluşturduğu renk dokusundan faydalanmaktadır.
Ne yazık ki bir bogwood parçasının suya ne kadar tanen vereceğinden veya ne kadar süre sızmaya devam edeceğinden emin olmanın bir yolu yoktur. Bu sizi rahatsız etmezse, tankınıza ekleyin ve endişelenmeyin. Akvaryumunuza sızan tanen miktarını en aza indirmek istiyorsanız, bir ila dört hafta boyunca bir kova suya batırın ve tüm suyu günlük, düzenli olarak değiştirin. Zaman içinde tanen düşüşünü görmeye başlamalısınız, bu da tankınıza ne zaman ekleyebileceğiniz konusunda size bir fikir verecektir. Tanka eklediğiniz ahşabınız tankınızdaki suyu istediğinizden daha fazla lekelerse, düzenli su değişimleri ve filtrenizde aktif karbon kullanımı ile renk değişikliğini azaltabilirsiniz.
Öncelikle ahşabınızı önceden ıslatmak isteyip istemediğinize karar verirken, tanenlerin tıpkı turba gibi pH’ınızı düşüreceğini aklınızda bulundurun. Böylece bunu izlemek ve gerektiğinde suyunuzu tamponlamak akıllıca olabilir. Ayrıca tanenlerin antibakteriyel özelliklere sahip çok hafif bir fungisit görevi gördüğü bilinmektedir.
Mopani Ahşap
Mopani ahşabına bazen “bogwood” denir. Ancak mopani odunu bir bataklık yakınında asla bulunmadığından doğru değildir! Bunun yerine Mopani ahşabı, Sahra Altı Afrika kökenli “Mopane” ağacından (Colophospermum mopane) elde edilmektedir.
Mopani ahşabı ağır ve serttir, aslında termite dayanıklıdır. Çekici ve biraz boğumlu bir görünüme sahip olması, sadece akvaryum hobisinde değil, aynı zamanda lambalar ve heykeller için de dekoratif ahşap olarak popülerlik kazanmasına neden olmuştur. Mopani odunu satışa sunulmadan önce tüm kabuğu kaldırılarak kumlanır. Kumlama işlemi ahşabın iki farklı renk tonunda görünüme sahip olmasını sağlar. Mopani ahşabı akvaryumda kullanılırken akvaryum suyuna tanenler sızabilir. Bu nedenle akvaryuma eklemeden önce bogwood gibi iyice ıslatılması gerekir.
Redmoor Ahşap
Muhtemelen bogwood veya Mopani ahşabına göre estetik olarak çok daha hoştur. Kırmızımsı tonları ve karışık kök görünümü ile redmoor ahşabı, akvaryumunuzda çarpıcı bir merkez dekoru oluşturmak için kullanılabilir. Dezavantajı, diğer ağaç ürünlerinden daha pahalı olabilmesidir. Fakat birçok redmoor ürünü bu değeri sadece görsel güzelliğiyle hak eder. Pozitif yönlerine bakıldığında diğer akvaryum ağaç ürünleri kadar tanen sızmadığı ve üzerinde mantar oluşumuna pek rastlanmadığı bilinmektedir.
Redmoor ahşabının battığından emin olmak için iyice ıslatılması gerekmektedir. Bu noktada bilinmesi gereken Mopani ahşabı kadar ağır ve yoğun olmadığıdır. Bazen batması için uzun bir ıslatma süresi gerektirir. Çok nadiren de olsa, kaya benzeri bir ürünle ya da farklı bir yöntemle bulunması istenen noktaya tutturulması gerekebilir.
Sumatra Driftwood (Mangrow Kökü)
Driftwood dalgaların sürüklediği ağaç parçası anlamına gelse de, bu odun yapıları aslında kesilmiş “mangrow kökü” parçalarıdır. Parçalar çok büyük tanklar için yaklaşık olarak 25 cm ila 150 cm arasında değişen boyuttadır.
Sumatra Driftwood, genellikle akvaryumda merkezi bir peyzaj parçası olarak kullanılır. Redmoor ahşabı gibi tanenleri pek bırakmadığı bilinmektedir. Akvaryuma eklenmeden önce batması için tam bir ıslatma gerektirir. Bu işlem bir hafta kadar sürebilir.
Bataklık Kökü
Doğu Avrupa kökenli, bataklık kökü, bir süre bataklık/batırma koşullarında ıslatılmış sert ağaçların kökleridir. Orijinal bogwood gibi doğal bataklık ortamında korunmamıştır, ancak tanenlerin sızmaması için yeterince uzun bir süre ıslatılmıştır.
Koyu kahverengiden siyaha çalan renklenme dokusuyla, açık renkli bir alt tabaka üzerine yerleştirildiğinde çok çarpıcı bir görüntü oluşturulabilir. Batırma işlemi yapıldığından üreticiler tarafından yüzmemesi garanti edilir, çeşitli boyutlarda satılır, suyunuzun rengini değiştirmez ve pH’ınıza etki etmez.
Bir akvaryumda kullanım için güvenli ağaçlar
- Kızılağaç
- Elma
- Kayın
- Huş Ağacı
- Kiraz
- Alıç
- Funda
- Meşe
- Armut
- Çınar
Bir akvaryumda kullanım için güvenli olmayan ahşaplar
- Sedir (Yaprak dökmeyen / İğne yapraklı ağaçlardan kaçının)
- Çam
- Ladin
- Selvi
- Üzüm Asması (Çok çabuk çürüyerek suyu bozar)
- At kestanesi
- Leylak (Zehirlidir)
- Ceviz
Çamın bogwood formunda güvenli olduğunu iddia edenler vardır, ancak çam ahşabını güvenli hale getiren koşulları sağlamanız ömrünüzden daha uzun sürecektir, bu yüzden odun toplarken lütfen onlardan kaçının.
Akvaryumda Kullanmak İçin Odun Toplamak ve Hazırlamak
Kırsal ve orman alanlardan odun toplamak için izniniz olduğundan veya yasak bölge olmadığından emin olun. Ayrıca odun toplamak istediğiniz alanın ilaçlamaya maruz kalmadığından emin olun. Küf, çürüme veya mantar içermeyen kuru parçaları arayın. Yaşayan ağaçlardan kesimler almak da iyidir. Ancak alınan dalların kuru olduğundan emin olunmalıdır. Yaş yani ortası yeşil taze dallar akvaryumda kullanıma uygun değildir. Çünkü yaş dallar içeriğinde akvaryum için toksik olabilecek öz suyu tutuyor olabilir.
Odun toplamak için en iyi zaman yaz sonudur. Yaz sonu ve sonbaharda yaprak döken bir ormana gidin, kayın ve meşe arayın. Yaz aylarında büyük ağaçlar kendilerini dehidrasyondan(sıvı kaybından) korumak için dallar bırakırlar. Bu dallar genellikle kurudur ve son zamanlarda düşmüştür, bu nedenle çürümeye başlamamıştır.
Beğendiğiniz bir parça bulursanız ve denemek isterseniz, topladığınız odunları öncelikle sert bir fırça ile ovmanız üzerindeki toz ve organik atıkların uzaklaşmasını sağlar. Sonrasında önce bir süre kaynar suda bekletmenizi (ortalama yarım saat) ve yaklaşık bir ay boyunca tamamen suya batırılmış olarak tatlı suda bekletmenizi öneriyoruz. Bundan sonra batarsa, muhtemelen kullanmanız uygundur. Akvaryumdaki doğallığın keyfini çıkarabilirsiniz.