Vatoz Üretimi
Merhaba akvaryum asistanı sakinleri, Facebook sayfamızda yaptığımız oylama ile profesyonel vatoz üretimi nasıl olmalıdır konusu yazılması istenmişti. Bende tecrübelerim ve araştırmalarım ile bu isteğinizi yerine getiriyorum işte profesyonel bir şekilde vatoz üretimi nasıl olmalıdır hakkında A dan Z ye herşey.
Öncelikle vatozlar hakkında biraz konuşalım vatozların tümüne yayın balıkları denilir. Yayın balıkları kendi arasında aileler olarak sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırma yaşam alanı biyolojik ve fizyolojik yapılarına göre yapılmaktadır. Yayın balıklarının 50 den fazla ailesi bulunmaktadır. Bu ailelerin tamamı için tıklayınız. En büyük ailesi Loricaridae ailesidir.Loricaridae yayın balıkları da kendi aralarında çeşitli özellikler ile sınıflandırılmıştır. Loricaridae ailesinde kayıtlı 1400 den fazla tür vardır. Bizler Loricaridae ailesinden ancistrus türleri hakkında üretim bakım beslenme gibi konuları ele alacağız. Ancistrus türlerinin ortak özelliği erkeklerin burun altında yumuşak dokunaçları olmasıdır. Bizler buna bıyık boynuz da deriz. Siyah cüce vatoz, l144, lda16, süper red gibi en yaygın vatoz türleri ancistrus türleri arasındadır. Ve 200 kadar ancistrus yayın balığı bulunmaktadır.
Genel anlamda yayın balığı nedir, Loricaridae, ancistrus nedir bunları öğrendik şimdi ancistrus akvaryumları nasıl olmalı , üretimi, beslenmesi, bakımı gibi konuları inceleyelim.
Vatoz balıklarının akvaryumları nasıl olmalı ?
Vatoz balıklar taban seviyesinde yüzdükleri için taban geniş bir akvaryum olmalı. Üretim için en iyi oran 1 erkek 2 dişidir. Birden çok erkek baskınlık kurmak için birbirleri ile kavga edebilir, birbirlerine zarar verebilirler. Vatoz balıkları bölgeci balıklar olduğu için mangrow mopani mango gibi kökler kullanılabilir. Akvaryumda kullanılan kökler hakkında bilgi almak için buraya tıklayabilirsiniz. Filtrasyon için vatozlar da en iyi sistem sumptır. Sumpın yandan veya arkadan olması herhangi bir değişiklik ifade etmez şimdi bütün bu unsurları düşünürsek sump hariç 50x50x40h gibi bir akvaryum vatoz üretimi için oldukça yeterli olacaktır. Sump un yandan veya arkadan olmasına göre uzunluk veya genişlik değişiklik gösterebilir.
Diğer filtrasyon seçenekleri için olan yazımızı da okumanızı tavsiye ederim.
Vatoz balıklarında beslenme
Vatoz balıklarına genel olarak omnivor diyebiliriz. Aralarında tamamen bitkisel veya tam tersi tamamen proteğinsel beslenen vatozlarda bulunmaktadır. Vatoz balıklarına verilecek en iyi yem bana göre tetra pro dur. Bunlar haricinde dip yemleri granül yemler pul yemler tablet yemler gibi birçok yemi kabul ederler. Ayrıca kan kurdu tubuflex gibi canlı yemleri de doğalarında yedikleri bilinmektedir. Yavru vatozlara artemia da verilebilir. Bunların dışında sebze de eksik edilmemelidir. Kabak salatalık gibi sebzeler en çok verilen şey olsa da aslında en çok da zarar veren şeylerdir. Çünkü bu sebzelerin %95 i sudur. Bunlar balıklarda çeşitli sindirim sorunlarına yol açıldığı bilinmektedir. Kabak ve salatalık dışında kırmızı biber, ıspanak, pazı, karpuz kabuğu, sarımsak gibi birçok şeyi kabul ederler.
Yemler hakkında daha çok bilgi için buraya tıklayınız.
Diyet olarak bütün balıklarda olduğu gibi sabahları proteğinsel akşamları ise bitkisel beslemek sindirim kolaylığı açısından oldukça faydalı olacaktır. Ayrıca haftada bir gün aç bırakmak hatta mümkün ise aç bırakıldığından 1 gün öncesinde sprulina vermek de bağırsak temizliği açısından oldukça önemli olacaktır.
Bunların haricinde evde kendinizde vatoz balıklarınıza besin hazırlayabilirsiniz. Buraya tıklayarak DIY yem tariflerini bulabilirsiniz. Balığınıza uygun yem tarifi seçiniz.
Vatoz balıklarının su değerleri nasıl olmalı ?
Vatoz balıkları su değerlerine karşı hassas balıklardır. Ani ısı, ph, gh, ppm değişikliklerinde çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkarabilir bunun için en önemli konu vatoz balıklarında su değerleridir. Herşeyden önce su değerlerimizin stabil olması gerekiyor yani su değişimlerini çeşme suyu ile yapıyorsak çeşmeden akan suyun ppm ph gh gibi değerlerini takip etmeliyiz çünkü çeşmeden akan su değerleri her zaman aynı olmaz, eğer su değerlerinde ani artış var ise su değişimi yapmamalıyız. Her ne balık türü besliyor olursak olalım 1 adet su dinlendirme tankı her üreticide olmalı. Su dinlendirme tankı içinde 1 adet pipo filtre çalışması yeterli olacaktır başka herhangi bir ekipmana ihtiyaç yoktur.
Genellikle yavru vatoz balıklarında beyazlaşarak ölme, incelerek ölme gibi sorunlar hemen hemen herkezin başına gelmiştir. Bunların nedenleri yüksek olasılık ile ağır metaller ile alakalıdır. Daha önceki konularımızda ppm nedir bahsetmiştir ppm yi kısa olarak bir daha anlatalım. Ppm: herhangi bir karışımda toplam madde miktarının milyonda bir birimine verilen değerdir. Ppm içerisinde ağır metaller başta olmak üzere iletkenlik ph gh gibi değerleri etkileyen birçok şeyde bulunmaktadır. 100ppm çıkan bir akvaryumda bunun yarısı ağır metal 3 de biri klor gibi konuşmak çok yanlış olur çünkü ppm bize toplam madde miktarını veriyor. Bu yüzden ppm değerini mümküm oldukça düşük tutmamuz gerekmektedir. Bunun için ozmoz cihazları veya su arıtma cihazları kullanılabilir. Birçok kaynakta ppm/1.56 = iletkenlik(ms) veya tam tersi iletkenlik X 1.56 = ppm diye bir hesaplama mevcut ancak ben bunun doğruluk payına inanmıyorum.
Vatoz balıklarında üreme ?
Doğasında vatoz balıkları mevsim geçişlerinden sonra üreme yaparlar. Mevsim geçişlerinde su sıcaklığı bir kaç derece düşer ve mevsim geçişinden sonra yağan yağmur ile su değerlerindeki düşüş ile üreme gerçekleşir. Erkek vatozlar doğalarında kök taş gibi su içinde bulunan mağara gibi olan yerlerin içine veya kökleri kazıyarak kendi bölgelerini oluştururlar. Yumurtlamaya hazır olan dişileri kendi bölgelerine çekerler ve yumurta dökme işlemi bölgelerinde yumurtayı bir şeylerin üzerine yapıştırarak gerçekleşir. Bu işlemden sonra dişinin görevi biter erkek vatoz ise yumurtalar çatlayıp serbest yüzüşe geçene kadar yumurtaları havalandırma görevini üstlenir. Yavrular keseden kurtulup serbest yüzüşe geçtikleri zaman teker teker yuvayı terk ederler. Herkez vatozlar biraz soğuk suda yumurta toplar lafını illaki duymuştur ama nedenini bilen kişi çok azdır bu yapılan işlem doğayı taklit etme işlemidir.
Bu videodaki Lda16 erkeğimiz yumurtaları havalandırıyor.
Akvaryum ortamında mevsim geçişi ve yağmur olmadığı için bilinçli bir akvarist bunları kendisi taklit etmesi gerekiyor. Nasıl kök arasına dökülen yumurtaları vatoz küpleri koyarak taklit ediyorsak su değişimlerinde olan değişiklikleri de taklit etmek vatoz balıklarının üremesi açısından oldukça büyük önem taşımaktadır. Yinede şunu asla unutmamak gerekir bir balık belli bir düzeyde üreme yapıyor ise bu tür işler ile uğraşmanın hiç gereği yoktur. Aynı discus balıklarında olduğu mutasyon geçirebilir, yaşama için gerekli olan su değerleri değişiklik gösterebilir.
Vatoz balıkları yumurtlama döneminden önce kendilerini belli ederler. Erkek vatoz küp içinde suyu havalandırma antremanları yapılırken görülür bu yakın zamana küp içinde yumurta görüleceğinin habercisidir. Bu görüldükten sonra mümkün olduğu kadar az su değişimi, sık ama az beslenme yapılmalıdır.
Bu videoda görülen Longfin siyah erkek üreme için hazırlık yaptığını gösteriyor.
Vatoz yavrularının bakımı
Arkadaşlar dişi balığımız yumurta döktü erkek balığımız ise küp içersinde yumurtaları havalandırıyor. Eğer tecrübeniz yok ise keselerden kurtulana kadar küp içerisinde kalsınlar. Tahmini 5 6 gün içerisinde keselerinden kurtulup küpe olan yapılıklığı gidecektir. Bu süreçten sonra herhangi bir yavruluğa veya farklı bir akvaryuma almak gerekir. Tamamen kesesinden kurtulduktan sonra yemleme yapılmalıdır. Aksi takdirde yavrularda ölümler olacaktır. En sıkıntılı dönem kesesinden kurtulup 1.5cm olana kadardır.Keselerden kurtulduktan sonra sindirimi kolay, yumuşak besinler vermek gerekir. Bu süre içinde yavru vatozlarınıza artemia da verebilirsiniz. Günlük 3 5 litrelik su değişimleri balıklarınıza güç verecektir.
Yavru vatoz balıkları dış parazitlere karşı oldukça hassastır. Hücre yenilenmesi ve dış tehditlere karşı tedbir amaçlı olarak antioksidan kullanılması gerekir. Biz bunu direkt madde olarak balıklara vermeyiz antioksidan salınımı yapan birçok şey vardır. Üzüm dalı ve çekirdeği dut yaprağı catappa yaprağı mangrow kökleri vs vs. Bunları suda bekletip kahverengi olan humik suyu akvaryuma dökmek oldukça yeterli olacaktır. Catappa yaprağı yurt dışında besin olarak değil su değerlerini düzenlemesi ve antioksidan üretimi için filtre malzemesi olarak kullanılır. Ülkemizde bu durum tam tersidir balıklar yiyor diye akvaryuma catappa koymak asıl görevi dışındadır. Humik asit salgılanması için su döngüsü olmaması gerekmektedir.
İçi su dolu olan 2 yoğurt kabı yapınız her ikisine de 1 er adet catappa yaprağı koyunuz, birine extra olarak hava taşı ekleyiniz. 1 gün sonra Ph değerlerini ölçünüz içinde hava taşı olan yoğurt kovasındaki ph değeri aynı kalacak veya minimum düzeyde düşüş olacaktır ama hava taşı olmayan kovada 1 puanlık bir düşüş görülecektir. Suyun sadece renginin değişmesi suya bütün hali ile salınım yaptığı anlamına gelmez.
Şimdi bir kaç not ekleyelim
- Yavru vatozlar su değişimlerine karşı hassastırlar.
- Eğer yavru vatozlar bir yavrulukta duruyor ise yanık kalma ihtimalleri vardır.
- Temizlik takip yemleme açısından büyük boy bi yavruluk kullanmakda fayda vardır.
- Yavrularda ölüm vs oluyor ise takip etmek gerekir. Ölmeden önce incelip sonra mı beyazlaşıyor veya sadece inceliyormu veya sadece beyazlaşıyormu bunlar akvaryumda olan sorunu bulmak için büyük önem taşırlar
- Yavruları yavruluktan renkleri yerine geldikten sonra veya kendilerini belli ettikten sonra aynı su değerlerine sahip başka bir tanka almak gerekir. Eğer yavruluk değilde başka bir tankta gözlem yapılıyor ise o tankta kalmaları ve 3.5 4cm den sonra boylandırma tankına almak gerekir.
- Siz siz olun 3cm den aşağı boyda ne bir vatoz yavrusu alın nede bir vatoz yavrusu satın
Kısaca vatozlarda görülen hastalıklar teşhis ve tedavileri
Beyazlama
Vatoz balıklarında özellikle yavru iken beyazlama oldukça çok görülür bunun nedeni ağır metallerin vicuda zarar vermesidir. Bazen ise balıklar güçsüz düşerler farklı iç parazit veya dış parazit hastalıklarına yakalanır ve bunun sonucunda balıklarda beyazlaşma görülür önemli olan balığı takip etmektir. Önlem amaçlı antioksidan kullanılması gerektiğini yukarda belirtmiştim bunun haricinde beyazlık durumunda akvaryumda genel olarak var ise metilen mavisi gibi çeşitli dezenfectanlar kullanılabilir.
Karın çökmesi / Şişkinlik & Su toplama
Vatozlarda karın çökmesi şişkinlik ve su toplamasının birçok sebebi olabilir bunlar arasında kabızlık, barsak bakterileri, sindirim sistemi rahatsızlıkları ve iç parazit en başlıca gelenlerdir.
Öncelikle teşhis nasıl yapılır bunları hep birlikte okuyalım;
Vatoz balığınızda kabızlık olup olmadığını anlamak için karının hemen altında dışkı yerinin üstünde şişlik varmı diye bakılır l144 balıklarında sindirim yolu bağırsaklar belli bir şekilde görülür dışkılar yeliş bir şekilde ben burdayım derler… Eğer yeşil bir şişlik var ise biz buna kabız olmuş diyebiliz. Ancak yeşillik yerine kızarıklık, anüs bölgesinde yuvarlak bi şekilde beyazlık var ise bakteriyel veya parazitsel bir sorun var denilebilir. Buna ek olarak solungaç bölgesine de bakılmalıdır. solungaç bölgesinde hızlı nefes alışı varsa, solungaç bölgesi kızarık ise bakteriyel bir sorun olma ihtimali çok daha yüksektir.
Balığınızda bi şişkinlik var ancak bu şişkinlik su toplamamı yoksa kabızlıkmı ? Bakteri & parazit olduğu için mi hastalandı yoksa sadece kabızlık mı ? Bunu anlamak için şişkinliğin rengine anüs bölgesine ve yine solungaçlara bakılır. Şişkinliğin rengi şeffaf yumuşak ise su toplama ihtimali çok yüksektir ama vatozlar durduk yere su toplamazlar en büyük nedeni kabızlıktır. Anüs vent bölgesinde kızarıklık beyazlık sarılık kanama dışarı çıkan herhangi bişey varmı buna dikkat edilmesi gerekir. Eğer sarılık var ise balığınız yumurta eritemediği için kendisi yumurtaları dökmek istemiş ama başarılı bir sonuç alamamış demektir. Anüs bölgesindeki renk belli değil ise hafifce bastırarak dışarı çıkmaya çalışan yumurtaları görmeniz mümkün olacaktır. Anüs bölgesinde dışarı doğru çıkan kırmızı solucan şeklinde bişey var ise bunun kancalı kurt olma ihtimali çok yüksektir. Kancalı kurtlar sindirim sistemine girerler ve orda üreme yaparlar yumurtaları dışkılamayı engeller ve balık kabızlık şişkinlik su toplama gibi çeşitli sorunlar ile baş başa kalır.
Tedavi
Becunis hap %100 doğal ürünler ile elde edilmiş insan sağlığında kullanılan ishal hapıdır vatozlarda ve diğer canlılarda kabızlık için suda eritilerek balığa ağızdan bir kaç damla verilmesi kabızlığa iyi gelecektir.
Albendazol, Livemazol, Metronidazol bunlar birer etken maddedir. Bu etken madde içeren tercihen sıvı ilaçlar iç parazit ve barsak bakterileri için iyi gelecektir. Kancalı kurt için Livemazol etken maddeli sitraks şurup, İç parazitler için albendazol etken maddeli andazol, barsak parazitleri için metronidazol etken maddeli flagly kullanılabilir. Bunlar haricinde aldığınız ilaçların şeker glukoz etil alkol içermemesine dikkat ediniz. Ne tür ilaç verirseniz verin akvaryum suyuna iyice karıştırarak balığınıza şırınga ile ağızdan veriniz. Bir kaç damla içeri girmesi yeterli olacaktır.
Oturmuş düzenli olarak su değişimi yemleme bakımı yapılan bir akvaryumda bakteriyel bir sorun oluşması için akvaryuma extra birşey girmesi veya yapılan temizliği, verilen yemlerin bozulmuş olma ihtimali oldukça yüksektir, biraz geçmişe dönüp ne yaptım demekete fayda vardır. Bunu bütün hastalıklarda düşünmek gerekir ben ne yaptım da bu oldu ? Bu sorunun cevabı tedavide çok etkili olacaktır.
Tekrar tekrar söylüyorum en iyi tedavi gözlemdir
Kefiyli hobiler dilerim…