Karides Üretimi Nasıl Olur ?
Kiraz karides üretimi için ele alacağımız karides Neocaridina’lar olacaktır. Neocaridina denilince akla ilk gelen kiraz karides dir. Kiraz karides üretimi için hiçbir gereksinim ve bilgi gerektirmez sağlıklı bir akvaryumda hiçbir şey yapılmadan kendi kendilerine üreyeceklerdir. Önce kiraz karidesleri tanıyalım:
| Latincedeki İsmi | Neocaridina |
| Coğrafik Kökeni | Asya kıtası, Çin’in güney kesimi ve Tayvan’da tatlısuları |
| Beslenme | Hem etçil, hem otçul |
| Davranış Biçimi | Barışçıl |
| Kendi Türleriyle Davranış | Barışçıl |
| Zorluk Seviyesi | 1 |
| Yüzme Seviyesi | taban |
| Cinsiyet Ayrımı | Dişi karideslerde vücut boyunca uzanan şerit ve karın altı kavis bulunur. Detaylı bilgi için Karides Cinsiyet Ayırımı Yazımızı okuyunuz. |
| Sıcaklık | 5-30°C |
| Üreme | Dişiler yumurtaları karın kısımlarında taşırlar. |
| Ph Aralığı | 6.5-8.5 |
| En Az Akvaryum Hacmi | 30 lt |
| En Fazla Büyüdüğü Boy | 3 cm |
Yukarıdaki bilgiler esas alınarak büyük bir ölçüde birçok akvaryum şartlarında bakılabileceği görülmüştür. Bizler Kiraz karides üretiminde en iyi verimi nasıl alırız, nasıl sağlıklı karidesler üretiriz bunları ele alacağız.
Karides Akvaryumu Nasıl Olmalı ?
Karidesler taban kısımda yüzerler bu yüzden karides akvaryumları geniş tabanlı ve yüksek olmayan tanklar tercih edilmelidir. Üretim için yapılacak olan karides akvaryumlarında kum tavsiye etmiyorum, karides yavruları oldukça küçük oldukları için dip çekimi sırasında hibe olacaklardır.
Filtre olarak kesinlikle iç filtre veya dış filtre kullanılmamalıdır. Pipo filtre kullanımı oldukça yeterli olacaktır. Ayrıca karides akvaryumlarında moss türü bitkiler olması karideslerimizi mutlu edecektir.
Kiraz Karides Üretimi
Kiraz karidesler eşeyli üreme gerçekleştirirler. Dişi karides uygun şartlarda 4-5 hafta içinde 20-50 yavru dünyaya getirir. Dişi karides erkek tarafından döllenmiş olan yumurtaları karın bölgesine aldıktan sonra yaklaşık bir ay kadar taşır, döllenmiş yumurtalar dişinin karnında sarı renkte net bir şekilde görülür ve dişi pleopod adı verilen ayaklarıyla yumurtaları sürekli hareketli tutar. Bunu yapmasının nedeni yumurtaları havalandırarak mantarlaşma sını önlemektir. Yumurta taşıyan dişilerin strese girmeleri yumurtaları açılmadan bırakmalarına neden olabilir. Üretim için öncelikle dişi ve erkeğin çiftleşmesi, yumurtaların döllenmesi ve
kuluçkalanması, embriyo gelişimi ve yumurtanın açılarak yavruların çıkma
aşamalarının sorunsuz olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Aşağıdaki resimde yumurtaları bırakan dişi birey görülmektedir.
Kiraz Karides Çiftleşme
Kiraz karidesler de çiftleşme son derece hızlı olmaktadır. Erkek kiraz karidesler dişiyi yakalar ve karın karına pozisyonda birkaç saniye içinde spermlerini bırakarak dişiyi serbest bırakırlar.Erkek kiraz karideslerin çiftleşmek için dişileri kovaladıkları görülür. Bunun nedeni kabuk değiştiren bir dişi karidesin varlığını hissetmeleridir. Dişi kiraz karidesler kabuk değişimi sonrası çiftleşmeye hazır konuma gelmektedirler. Çiftleşme sadece kabuk değişimi sonrasındaki yeni kabuğun yumuşak olduğu 2 saatlik süreçte gerçekleşmektedir. Kabuk sertleşmeye başladığı andan itibaren erkeğin üreme organının gireceği açıklık kapanmaktadır. Dişi kiraz karides bu süre içinde birçok erkekle çiftleşebilmek tedir. Fakat kabuk yumuşak olduğu için dişi kiraz karides sürekli erkeklerden kaçmaya çalışmaktadır. Bunun nedeni ise çiftleşme sırasında erkeklerin dişiyi fazla sıkarak yumuşak olan kabuğuna zarar verip dişiyi öldürebilmektedir.
Kiraz karides yumurtalarının döllenmesi
Dişi kiraz karideslerin eyer kısımlarındaki döllenmemiş yumurtalar kuluçkaya yakın olduğunu göstermektedir. Bu döllenmemeiş yumurtalar çiftleşme ile erkek tarafından döllenmektedir. Erkek kiraz karides petesma adı verilen üreme organıyla dişi kiraz karidesi döllemektedir. Döllenmiş olan yumurtalar bir süre sonra dişi tarafından pleopodlar arasına yerleştirilmektedir. Bu işlem dölleme işi bittikten sonraki 10-12 saat içinde gerçekleşmektedir.
Kuluçka
Döllenmiş yumurtalara sahip olan dişi kiraz karides, pleopodlarında taşıdığı yumurtaları yavrular çıkana dek sürekli hareket halinde tutarak mantarlaşmalarını engellemekte ve yumurtaları dış etkilere karşı korumaktadır. Bazen yumurta taşıyan kiraz karidesin yumurtalarını düşürdüğü veya bıraktığı görülebilmektedir. Bu durumun birçok sebebi olabilmektedir. İlk kez yumurta alan genç (amatör) dişiler, stresli veya hasta dişiler, kabuk değiştiren dişiler de yumurtalarını bırakabilmektedirler. Değişken su şartları da yumurta bırakmaya sebep olabilmektedir. Dişi kiraz karideslerde yumurta sayısı büyüklükle doğru orantılıdır. Birkaç kez yavru vermiş dişiler, genç dişilere göre daha fazla sayıda yumurta taşıyabilmektedir.
Yumurtaların gelişimi
Dişilerin pleopodlarında bulunan yumurtalar ilk başlarda daha açık renkte görünmektedir. Yumurtadan çıkma süresi yaklaştıkça yumurtaların renklerinde de koyulaşma görünmektedir. Kuluçkadaki yumurtaların açılmaya yaklaştığı zaman yumurtalardaki yavru karideslerin gözleri iyice belirginleşmektedir.
Yumurtadan çıkma
kiraz karides yavrularının yumurtadan çıkması hızlı bir şekilde gerçekleşmektedir. Yavru kiraz karides, dişi kiraz karidesin karnından fırlarcasına yumurtadan çıkmaktadır. Yavrunun yumurtadan çıkmasına yardımcı olmak amacıyla dişi kiraz karides yumurtayı pleopodları ile itmektedir.
Yumurtadan çıkan yavru herhangi bir evreden geçmeksizin yetişkin bir kiraz
karidesin tamamen aynısı olarak dünyaya gelir
Kiraz Karides Beslenmesi Nasıl Olmalı ?
Kiraz Karidesler omnivor balıklardır tamamen etçil veya tamamen bitkisel beslenen canlılar değillerdir. Karidesler için kuru yem veya sebzeler verebilirsiniz bunlara örnek olarak;
- Sera Spirulina Tabs
- Sera Shrimps Natural
- Organix kelp Tabs
- Organix Shrimp Sticks
- Tetra Wafer Mix
- Tetra Pleco Tablets
- Tropical Spiru Tabin
- NLS Crustacean Formula
- . Shrimps Forever Daily Feed
- Shrimps Forever Complete
- Ispanak, havuç, bezelye, kırmızı biber, kuzu kulağı gibi sebzeleri de severek yiyeceklerdir.
Su Özellikleri ve Ortam Koşulları
Sıcaklık
Neocaridina türü kiraz karidesler 5-30°C arası sıcaklıklarda yaşayabilmektedirler. Fakat sıcaklık çok yüksek veya düşük olduğunda üremeleri durmaktadır. Neocaridina türü kiraz karidesler için en uygun su sıcaklığı 20-26°C olarak belirtilmektedir.
pH
Neocaridina türü kiraz karideslerin yaşadığı pH aralığı 6.5-8.5 değerleri arasınd olup, pH değeri 6.0’nın altın bu canlılar için ölümcül olmaktadır. Ph değerini yükseltmek için filtreye veya tabana mercan kırığı eklemek doğal bir periyotta pH değerini arttırmaktadır. Yüksek pH değerleri ve ani Ph değişimleri kiraz karidesleri olumsuz etkilemektedir.
Su sertliği
Neocaridina türü kiraz karidesler için su orta sertlikte olmalıdır. Özel bir su gerektirmeden normal şartlarda bakılabilirler. Su yumuşak ise iskelet yapısını güçlü tutabilmesi için kalsiyum içeren gıdalar verilmelidir. Uygun GH (Genel Sertlik) ve KH (Karbonat Sertliği) değerleri aşağıda verilmiştir/
GH: 4-14 aralığında yaşayabilmekte, en uygun sertlik aralığı ise 8-12 dir.
KH: 0-10 aralığında yaşayabilmektedirler.
Amonyak, Nitrit, Nitrat
Canlıların doğal ortamlarındaki gibi sağlıklı yaşamaları için düzenli su değişimi ve düzgün bir filtrasyonla tanktaki amonyak oluşumunu engellemek gerekmektedir. Amonyak (NH3) ve nitrit (NO2) hiç olmamalıdır. Suda amonyak ve nitrit oluşmaya başladığında kısa sürede karides ölümleri görülebilir. Canlıların nitrata (NO3) karşı toleransları çok daha fazladır. Karides tanklarındaki nitrat değeri 5-10 ppm olmasında sakınca yoktur (URL-33). Yükselen nitrat oranları da karidesler için uzun sürede riskli olmaktadır. Amonyak ve nitriti uzaklaştırmanın en iyi yolu karideslerin yaşam alanlarını bitkilendirmektir.
Bu makalemizde Mehmet Sina ATALAR’ın YÜKSEK LİSANS TEZİ’nden faydalanmıştır.